Naast de bekende feestdagen zoals Natale, kerst, en Capodanno, oud en nieuw, worden er in Italië een aantal bijzondere feestdagen gevierd. In de maanden januari t/m maart zijn dat onder andere La Befana, San Biagio, San Valentino, la festà della donna en la festa del papà.
Er zijn tal van bijzondere feestdagen die in Italia anders gevierd worden dan wij in Nederland gewend zijn. Houd er rekening mee dat instellingen en bedrijven op deze dagen gesloten kunnen zijn. Vaak vinden allerlei feestelijkheden plaats.
6 januari: La Befana
Italia is in meerdere opzichten een bijzonder land. Sinterklaas komt er praktisch niet, Babbo Natale, de kerstman, wel, maar het meest populair is toch wel La Befana. Een kleine, oude dame die al eeuwenlang in de nacht van 5 op 6 januari op haar bezemsteel cadeautjes, snoepjes en chocolaatjes brengt aan Italiaanse kinderen die zoet zijn geweest. Wie stout is, krijgt van haar geen roe maar as en kolen!
7 januari: La Festa del Tricolore
De Nationale feestdag, La Festa del Tricolore, officieel Giornata Nazionale della Bandiera, staat in het teken van het ontstaan van de Italiaanse vlag. De oorsprong van de bandiera nazionale, nationale vlag, ligt in Reggio Emilia. Sinds 7 gennaio 1797 bestaat de alom bekende vlag in tricolore, maar La Festa del Tricolore is pas veel later in het leven geroepen.
Om de tweehonderdste compleanno, verjaardag, van de vlag te vieren, werd 7 gennaio vanaf 1997 officieel een nationale feestdag. Sommige mensen vonden het vieren van deze dag onzin en er werden zelfs voorstellen geopperd om de vlag te veranderen! Gelukkig hebben de leden van het parlement daar een stokje voor gestoken.
Vooral in Reggio Emilia wordt deze nationale dag gevierd. Zo bezoekt het staatshoofd of de voorzitter van een kamer één van de hoogste kantoorgebouwen in Italia. Hier beoordeelt hij een selectie van de truppe armate, strijdkrachten, én geeft hij een officiële toespraak.
In Roma gaat La Festa del Tricolore ook niet ongemerkt voorbij. In Palazzo del Quirinale vindt de wisseling van de wacht namelijk in plechtige vorm plaats. De corazzieri, zwaar bewapende cavaleriesoldaten te paard, trekken voor deze gelegenheid hun mooiste uniformen aan.
Bovendien kan de vlag in tricolore in de straten niet ontbreken. De rood-wit-groene vlaggen hangen dan ook bij alle openbare gebouwen en instellingen in Italia uit, om iedereen het ontstaan van de bandiera nazionale niet te laten vergeten!
3 Februari: San Biagio
3 februari is de dag van San Biagio, de heilige die je tegen keelpijn en griep beschermt. San Biagio leefde in de 4e eeuw na Chr. en was arts en bisschop van Armeense oorsprong. Zoals zoveel christenen in die tijd, werd hij wegens zijn geloof door de Romeinen gevangen gezet. In de gevangenis verrichtte hij verschillende wonderen; zo zou hij, vlak voor zijn onthoofding, nog een kind hebben gered dat bijna stikte in een visgraat.
Op 3 februari worden in veel katholieke kerken de kelen van de fedeli, gelovigen, gezegend door twee kaarsen gekruisd voor hun gola, keel, te houden. Maar ook buiten de kerk wapent men zich tegen keelpijn.
In Noord-Italia worden op deze dag traditiegetrouw de van Natale overgebleven panettoni opgegeten. Ook dat zou goed zijn tegen de keelpijn. Toch bakken de meeste bakkers verse panettone en delen zelfs gratis plakjes uit aan hun klanten. Dat is nog altijd goedkoper dan een zieke klant! Als die plak panettone overigens op nuchtere maag wordt genuttigd, is dit volgens de overlevering zelfs beter dan een aspirientje…
Heb je nog panettone over, dan kun je deze natuurlijk ook verwerken in heerlijke gerechten!
14 Februari: San Valentino
Ook al is de precieze oorsprong van Valentijnsdag niet helemaal bekend, de wortels van dit feest liggen, hoe kan het ook anders, nel paese dell’amore, in Italia dus. Er bestaan vele legendes over deze feestdag, één daarvan vertelt het tragische verhaal van bisschop Valentinus van Terni.
Valentinus werd in de 2e eeuw na Christus geboren, in de tijd dat keizer Claudius de Tweede aan de macht was. Claudius stelde harde eisen aan zijn leger: soldaten mochten bijvoorbeeld niet trouwen omdat de gedachte aan een familie alleen maar zou afleiden aan het front. Toch waren er soldaten die deze regel aan hun laars lapten. Bisschop Valentinus zegende het huwelijk in van een Romeinse legionair en een christenmeisje. Daar was de keizer natuurlijk niet blij mee en Valentinus werd gearresteerd en ter dood veroordeeld. In de gevangenis verrichtte hij een wonder door ervoor te zorgen dat de blinde dochter van zijn cipier weer kon zien. Na zijn onthoofding, op 14 februari, ontving het meisje een briefje dat hij had ondertekend met il tuo Valentino, jouw Valentijn.
8 Maart: La festa della donna
La festa della donna
is nog steeds het moment bij uitstek voor de Italiaanse vrouwenbeweging om de publieke opinie te attenderen op de problemen die vrouwen nog altijd ondervinden. In het hele land zijn er manifestaties, congressen en lezingen.
Maar La festa della donna is ook het feest van de bloemisten, want op 8 maart krijgen alle vrouwen takjes mimosa, de bloem die het symbool is geworden van deze dag. Werkelijk iedereen geeft elkaar mimosa, mannen aan hun vrouwen, vriendjes aan hun vriendinnen, maar ook vriendinnen aan vriendinnen. Elke vrouw, jong of oud, zie je op 8 maart met een bosje of een takje mimosa lopen, als symbool voor de vrouwelijke solidariteit. Het is ook het feest van de restaurants want op 8 maart zijn alle restaurants volgeboekt met groepen vrouwen; vriendinnen, collega’s of familie, die vastbesloten zijn er met elkaar een vrolijke avond van te maken
Op 17 maart 1861 werd het Regno d’Italia , Koninkrijk van Italië, uitgeroepen door het Parlement van Torino. Met het Statuto Albertino werd Vittorio Emanuele II het hoofd van dit nieuwe koninkrijk, met als hoofdstad Torino. Het Regno d’Italia was nog niet zoals we het vandaag de dag kennen: de toenmalige gewesten Veneto, Friuli, Roma, Trentino-Alto Adige en Venezia Giulia hoorden er nog niet bij.
In 2011 vierden de Italianen het 150 jarig bestaan van de Unità d’Italia , de eenwording van Italië, groots. Il 17 marzo is een belangrijke feestdag dat de stichting van Italia herdenkt.
San Giuseppe, Sint Jozef, is een van de meest geliefde heiligen in Italia. Hij is de beschermer van families, armen en verwaarloosden. Vooral in het zuiden zie je zijn populariteit terug in de voornamen. Elke familie heeft wel een Giuseppe of een naam die daarvan is afgeleid zoals Peppino, Pino of Beppe.
Zijn naamdag wordt met name in Zuid-Italia uitgebreid gevierd en staat geheel in het teken van gastvrijheid en familieliefde. In sommige dorpen in Sicilia wordt op 19 maart een banket gehouden waarvoor arme mensen worden uitgenodigd. Een priester zegent de spijzen, en de armen worden bediend door de heer des huizes.
In Italia wordt op 19 maart trouwens ook vaderdag gevierd. Tot enkele jaren geleden was dit een nationale feestdag. Nu moet vader het doen met een normale werkdag, zonder allerlei festiviteiten (behalve dan die voor San Giuseppe).
Povero papà!